Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2012

Δώδεκα χρόνια που «έφυγε» ο Γιώργος Χειμωνάς



Πέρασαν δώδεκα χρόνια, από την ημέρα που έφυγε από τη ζωή ο Γιώργος Χειμωνάς. Η φυσική απουσία του, για όσους είχαν τη τύχη να τον γνωρίσουν, παραμένει το ίδιο οδυνηρή όπως την ημέρα της 27ης Φεβρουαρίου του 2000 που το μάθαμε.
Ένα χρόνο περίπου μετά, πρότεινα στην Εκπαιδευτική Τηλεόραση της ΕΡΤ, ένα μικρό αφιέρωμα για τη ζωή και το έργο του. Έγινε δεκτό. Στο χώρο αυτό υπηρετούσα επί σειρά ετών, με απόσπαση από το Υπουργείο Παιδείας.
Η παραγωγή πραγματοποιήθηκε σε ελάχιστο χρόνο, με ένα συνεργείο τριών ατόμων. Τα εσωτερικά γυρίσματα έγιναν στο χώρο μου όπου διέθετα τα όποια γραπτά κείμενα χρειαζόντουσαν. Μεταξύ των οποίων ήταν και ένα χειρόγραφο του Γ.Χ. αρκετών σελίδων, που είχε γράψει για τη Βέρα Ζαβιτσιάνου, το οποίο δυστυχώς εχάθη μέσα στην αναστάτωση της δουλειάς. Βρισκόταν στα χέρια μου από καιρό για να συμπληρώσω κάτι κι εγώ, με σκοπό να τα διαβάσει η Βέρα στην πατρίδα της την Ιθάκη, την ημέρα της απονομής του βραβείου της.
Αποτέλεσμα των γυρισμάτων ήταν ένα ολιγόλεπτο ντοκιμαντέρ. Τη σκηνοθεσία επιμελήθηκε ο Φ. Γαρυφαλάκης. Τα αποσπάσματα που συμπεριελήφθησαν ήταν από το «Μονόγραμμα» των Γ. και Η. Σγουράκη με τη μεσολάβηση της Λούλας Αναγνωστάκη που μου συμπαραστάθηκε.
Για τη μουσική επένδυση των τίτλων, ηχογραφήθηκε  ένα απ’ τα τραγούδια του κύκλου τραγουδιών από τον «Εχθρό του ποιητή» με το δικό μου τίτλο: Άλογο των Υδάτων. Η εκτέλεση έγινε από μένα, σε στούντιο.
Δεν γνωρίζω η εργασία αυτή τι αντίκτυπο είχε στο κοινό, πάντως για ένα δυο χρόνια προβαλλόταν σε επανάληψη.
Σημειώνω ιδιαίτερα ότι ουδείς πληρώθηκε απ’ αυτή την παραγωγή. (Το αναφέρω γιατί κάποια δημοσιογράφος, γνωστής εφημερίδας, ισχυρίστηκε το αντίθετο. Το καταθέτω γιατί τότε δεν θεώρησα σκόπιμο ότι άξιζε να ασχοληθώ με αναληθή δημοσιεύματα). 
Δυστυχώς δεν γνωρίζω αν έχει σβηστεί ή όχι κι ούτε θέλω να το ψάξω. Βρίσκεται στην κατοχή μου ένα βίντεο που το αναζήτησα από ένα φίλο μου γιατί δεν μου είχε παραδοθεί ούτε ένα αντίγραφο.
Ένα μέρος του ντοκιμαντέρ αυτού, προβλήθηκε στην ημερίδα  - αφιέρωμα στη μνήμη του Γ. Χειμωνά, με θέμα "Ο ζωντανός λόγος του Γιώργου Χειμωνά", που πραγματοποιήθηκε στη Στοά του Βιβλίου το 2002 (25 Φεβρ) και οργανώθηκε από το ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ "ΔΕΣΜΟΙ" .
Πήραν μέρος πολλές προσωπικότητες του καλλιτεχνικού χώρου. Μεταξύ αυτών ήταν ο Κ. Γεωργουσόπουλος, η Ασπασία Παπαθανασίου, η Λυδία Κονιόρδου, η οποία διάβασε μια σελίδα που είχα ετοιμάσει με τόση φροντίδα που να νομιστεί ότι ήταν κανονικό απόσπασμα ενώ ήταν συρραφή κειμένων του Γ. Χειμωνά. Ήταν αυτό το ίδιο ακριβώς το οποίο είχε πρωτοδιαβάσει, για το ντοκιμαντέρ, (γυρίσματα με το συνεργείο στο σπίτι της, στην Κηφισιά).
Με βαθιά σιωπή, καθισμένο στις σκάλες το πολυπληθές κοινό παρακολουθούσε την εκδήλωση, στη  γεμάτο λουλούδια διακόσμηση, όπου οι τοίχοι στην πρώτη αίθουσα, ήταν στολισμένοι με σκίτσα και ζωγραφικά του έργα (μεταξύ αυτών και το εξώφυλλο που μού είχε κάνει την τιμή να φτιάξει για ένα ποιητικό βιβλίο μου).




Το 2000, κυκλοφόρησε και το συλλεκτικό πια, εξαιρετικό τεύχος του περιοδικού του Οδός Πανός με το αφιέρωμα στο Γιώργο Χειμωνά στο οποίο έγραψαν όλοι οι φίλοι του. Περιέχει δυο δικά μου ποιήματα, (επιλογή Λούλας Αναγνωστάκη).










Παραθέτω το ποίημα που γράφτηκε το Μάρτιο του 2000. Και το οποίο με περικοπές, συμπεριλαμβανόμενο σε ένα δίφυλλο από γκρίζο χαρτόνι, επί δέκα χρόνια, πρόσφερα σε όποιον φίλο του συναντούσα. Το συνόδευα με ένα μικρό CD (διαβάζει η Βέρα Ζαβιτσιάνου από ραδιοφωνική εκπομπή στην ΕΡΤ) από την Αποκάλυψη του Ιωάννημετάφραση Σεφέρη, σε δική μου αποσπασματική συρραφή – ανάπλαση.


Κράζω τ’ όνομά σου
Ο Όλυμπος ταρακουνιέται
γιατί ο Δίας τινάζει τα μαλλιά του
Κράζω τ’ όνομά σου
Ποιο ήταν το κακό μάτι;

Κράζω τ’ όνομά σου
Έφυγες οριστικά
πάρθηκε ο θυμός σου
Σ’ ένα αλαργινό βασίλειο των σκιών

Τον ήλιο είχες όχημα
τον Αφέντη της Βάρκας
που σε μετέφερε
στις ουράνιες σφαίρες
πάνω απ’ τον ωκεανό
μέσα σ’ αιθέριο φέγγος

Τώρα η ψυχή σου
έχει το άστρο της
στους αιώνιους θόλους

Τώρα βλέπεις άυλα δέντρα
με ασημένιους κλώνους
κρέμονται μήλα χρυσά
που σα χτυπούν το ’να τ’ άλλο
ήχο αρμονικό αναδίνουνε
και μελωδίες γλυκειές

Άμποτες να ’μουνα
μητέρα των Νεκρών
με τρυπημένους τους μαστούς
με γάλα να σε τρέφω

Τώρα με τα σπασμένα μου αγγεία
στο τρύπιο μου πυθάρι
δίχως μια νεροστάμνα
ένα μακρόλαιμο σταμνί
με λουτρικό νερό

Βάζω μια πέτρα
κάθε ηλιοβασίλεμα
στο χώμα
κι εύχομαι το ξύλο της βαλανιδιάς
να στάζει του μελιού το δρόσος
στη μακαρίωσή σου

Πού είναι λοιπόν ο Ασκληπιός
αίμα της Γοργώς να φέρει
να σ’ αφυπνίσει εξ ύπνου
Πού είναι λοιπόν ο Δίας
να βάλει τους ανέμους
να φυσήξουνε για να σε ζωντανέψει
όπως φυσήξαν τον πηλό
των πρώτων ανθρώπων
του Προμηθέα και της Αθηνάς
και δώσανε ζωή

Δεν έφυγες δυναμωμένος
από τ’ άγια μυστήρια
και την ύλη της μετάληψης
συ ένας βασιλιάς της Καρθαγένης

Πέρασες τις θεοσκότεινες πύλες
πίνοντας απ’ τη βρύση
της Μνημοσύνης
και σαν την Περσεφόνη
κόκκους από ρόδι έχεις φάει
         Κράζω τ’ όνομά σου
ψυχογιορτή θα  κάνω
θ’ απλώσω το ζυμάρι να φουσκώσει
φτερά θα βάλω
θα μασκοφορεθώ

Ψυχογιορτή θα κάνω
θα σαρώσω τους δρόμους
θα βγω με λαμπάδες
από πευκόξυλο και
φλούδινα καραβάκια

Κράζω τ’ όνομά σου
Χάθηκε το μικρό μου είδωλο
που έβλεπα στο μάτι σου
Δεν ξέρω πια να ζω
Κράζω τ’ όνομά σου

Ψυχογιορτή θα κάνω
πλήθος άρπες τις νύχτες γεμίζουν
αόρατα τύμπανα που
τα βροντούν αόρατα χέρια
μια μουσική αγαλλίαση
μ’ οργανοπαίχτες αγγέλους. Ακούς;
Κράζω τ’ όνομά σου
Ουρανικά ξεφαντώματα
μου αποδιώχνουν τη λύπη. Ακούς;
Σου δίνει ευχαρίστηση η
μακρινή μουσική;
Ή προτιμάς το θρήνο μου
τον πόνο της αγάπης
το λουλούδιασμα των αισθημάτων
του καημού


Ζω ρουφώντας στον αέρα
την σκορπισμένη σου ψυχή
Απ’ την αέρινη ουσία
της ψυχής σου αναπνέω

Ένθα απέδρα οδύνη
λύπη και στεναγμός
Έχω ετοιμάσει μήνυμα
σε ξύλινες πάνω πλάκες
να λάβουν οι ήσκιοι των δικών μου

Δώσε ένα στη μάνα μου
και ένα στον πατέρα
Δώσε κι ένα σε κείνονε
που ήρθε κοντά σου χθες
Δώστους κι ένα χρυσόφυλλο
απ’ το Νερένιο Δρόμο
να το ’χουν φυλακτό

Συ πρόσωπο ευνοημένο
των θεών
φύλαξόν με σιγή
Σιγή σιγή σιγή
σύμβολον θεού αφθάρτου
φύλαξόν με σιγή

1 σχόλιο:

  1. Δυσαναπλήρωτο το κενό που άφησε...οσο μελετω το εργο του ..εδω και χρόνια...αλλο τοσο ανακαλύπτω την αξία της σιωπής οσων "Νικώντας χανονται σε αμιλητες μάχες."

    Οι Μοναδικότητες δεν υποκαθίστανται...ειναι ομως φαροι εσωτεροι φωτος για οσους ταξιδευουν με σκαρι την ψυχη αδιαφορωντας για το λιμανι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή